Phó Tổng thống Lại Thanh Đức (William Lai) hôm 18/8 đã về đến Ðài Loan sau chuyến công du có điểm quá cảnh nhạy cảm ở Mỹ, vốn bị Bắc Kinh lên án và các quan chức Đài Loan cũng cảnh báo rằng nó có thể thúc đẩy Trung Quốc mở thêm các cuộc tập trận quân sự gần hòn đảo.
“Nhờ mọi người làm việc cật lực, sức mạnh của Đài Loan ngày càng mạnh hơn và điều đó cho cộng đồng quốc tế thấy rằng Đài Loan là một quốc gia vì những điều tốt đẹp, rằng cộng đồng quốc tế thực sự quan tâm đến Đài Loan,” ông Lại nói khi về đến sân bay quốc tế chính của Đài Loan tại Đào Viên.
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của mình và đã lên án các điểm dừng quá cảnh của ông Lại tại Mỹ, gọi ông là kẻ ly khai và "kẻ gây rối".
Các quan chức Đài Loan cho biết Trung Quốc có thể sẽ tiến hành các cuộc tập trận quân sự trong tuần này gần hòn đảo, lấy việc ông Lai dừng chân tại Mỹ như một cái cớ để đe dọa cử tri Ðài Loan trước cuộc bầu cử tổng thống vào năm tới và khiến họ "khiếp sợ chiến tranh".
Quốc đảo dân chủ Đài Loan cho đến nay chưa báo cáo bất kỳ hoạt động quân sự bất thường nào của Trung Quốc gần đó.
Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Trung Quốc và Mỹ, châu Á đã chứng kiến một loạt các động thái quân sự và các cuộc tập trận chung của cả hai bên trong những tuần gần đây.
Hôm 17/8, chính phủ Nhật Bản báo cáo 11 tàu hải quân Trung Quốc và Nga, bao gồm cả tàu khu trục, đã đi qua vùng biển giữa các đảo Okinawa và Miyako phía nam Nhật Bản, một tuyến đường thủy quan trọng để tiếp cận Thái Bình Dương và Biển Hoa Đông.
Các hòn đảo nằm ngay phía đông của Đài Loan, và Okinawa là nơi có căn cứ quân sự lớn của Mỹ.
Một người am tường về an ninh trong khu vực nói với Reuters rằng hạm đội Trung Quốc và Nga đã tiến hành các cuộc tấn công mô phỏng vào lực lượng Hoa Kỳ đóng quân ở Okinawa cũng như các cuộc tập trận để chiếm giữ các địa điểm chiến lược.
Người này cho biết thêm rằng tàu sân bay Ronald Reagan của Mỹ vào tối ngày 17/8 cũng ở trong vùng biển cách bờ biển phía đông của Đài Loan khoảng 1.500km.
Ông Lại chính thức quá cảnh tại Mỹ, đầu tiên tại New York và sau đó tại San Francisco, khi trên đường đến và trở về từ Paraguay để tham dự lễ nhậm chức của tổng thống của nước này. Paraguay nằm trong số 13 quốc gia trên thế giới còn duy trì quan hệ chính thức với Đài Bắc.
Khi ở Mỹ, ông Lại đã có bài phát biểu trước cộng đồng Đài Loan và gặp gỡ các quan chức của Viện Hoa Kỳ tại Đài Loan (AIT), một tổ chức phi lợi nhuận do chính phủ Mỹ điều hành chuyên xử lý các mối quan hệ không chính thức.
Ông Lại là ứng cử viên hàng đầu để trở thành tổng thống tiếp theo của Đài Loan trong cuộc bầu cử vào tháng 1 năm sau. Tổng thống đương nhiệm Thái Anh Văn không thể tái tranh cử sau hai nhiệm kỳ.
Trung Quốc đặc biệt không thích ông Lại vì những bình luận mà ông đã đưa ra trước đây về việc trở thành một "người thực sự phục vụ cho nền độc lập của Đài Loan", mặc dù ông đã cam kết trong chiến dịch tranh cử là duy trì hiện trạng và đề nghị đàm phán với Bắc Kinh.