Những thắc mắc tiếp tục chồng chất hôm 17/7 về mức độ an ninh xung quanh nhà kho ở vùng nông thôn Pennsylvania, nơi một tay súng trẻ tuổi trèo lên mái nhà và bắn vào cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump tại một cuộc tập họp chính trị vào cuối tuần trước, suýt ám sát ông.
Cảnh sát địa phương đã cảnh báo nhân viên Mật vụ của ông Trump chi tiết trước cuộc tập họp đầu giờ tối ngày 13/7 rằng họ thiếu nguồn lực để bố trí một xe tuần tra bên ngoài nhà kho, các quan chức thực thi pháp luật địa phương và liên bang nói với The Washington Post.
Nhà kho nằm ngay bên ngoài phạm vi an ninh nội bộ do Sở Mật vụ kiểm soát tại cuộc tập họp. Nhưng chưa rõ tại sao Sở Mật vụ đã không mở rộng việc triển khai nhân viên an ninh nếu cảnh sát địa phương không thể tuần tra khu vực nhà kho, đặc biệt là khi mái nhà của nhà kho có tầm nhìn rõ ràng đến sân khấu buổi mít tinh của ông Trump.
Các nhà điều tra vẫn đang cố gắng xác định làm thế nào kẻ nổ súng, được xác định là Thomas Matthew Crooks, 20 tuổi, có thể leo lên mái nhà mà không bị kiểm soát và bắn tới 8 phát súng vào sân khấu nơi ông Trump đang phát biểu cách đó chưa đầy 150 mét, sượt qua tai phải của ông, giết chết một người tham dự mít tinh và làm hai khán giả khác bị thương nặng.
Thiếu nhân lực
Tờ báo dẫn lời ông Richard Goldinger, chưởng lý quận Butler, nơi diễn ra cuộc tập họp của ông Trump, cho biết Sở Mật vụ “đã được thông báo rằng sở cảnh sát địa phương không có nhân lực để hỗ trợ bảo vệ tòa nhà đó”. Lời kể đã được xác nhận bởi một quan chức Sở Mật vụ, người đã được thông báo tóm tắt về cuộc trò chuyện.
Giám đốc Sở Mật vụ Kimberly Cheatle nói với ABC News hồi đầu tuần rằng “có cảnh sát địa phương trong tòa nhà đó. Có cảnh sát địa phương trong khu vực chịu trách nhiệm về chu vi bên ngoài của tòa nhà”.
Nhưng một quan chức thực thi pháp luật địa phương nói với tờ New York Times rằng các nhân viên cảnh sát đang ở trong một tòa nhà liền kề, ông Goldinger nói với tờ báo rằng một cảnh sát địa phương đã bắn vào Crooks, dường như đã trúng anh ta, mặc dù Sở Mật vụ nói rằng một trong những tay súng bắn tỉa của họ đã giết chết Crooks.
Một vũ khí tấn công được cha của Crooks mua hợp pháp vào năm 2013 đã được tìm thấy gần thi thể của anh ta trên mái nhà.
Các nhà chức trách vẫn đang cố gắng xác định động cơ của vụ mưu sát, nhưng cho đến nay họ tin rằng Crooks hành động một mình. Họ đang kiểm tra các thiết bị điện tử của nghi phạm và thẩm vấn hàng chục nhân chứng tại cuộc tập họp cũng như những người quen của Crooks.
Lãnh đạo Sở Mật vụ, bà Cheatle, ngày 17/7 được triệu tập ra khai chứng trước một ủy ban quốc hội vào tuần tới về những sai sót an ninh tại cuộc tập họp.
Sở Mật vụ - cơ quan an ninh chủ chốt của chính phủ liên bang dành cho các tổng thống đương nhiệm, cựu tổng thống và gia đình họ - kiểm soát khu vực bên trong gần ông Trump nhất, trong khi cảnh sát địa phương giám sát khu vực bên ngoài, bao gồm cả nhà kho, nhưng không rõ bằng cách nào kế hoạch chưa được thực hiện đầy đủ.
Giờ đây, câu hỏi đang được đặt ra là liệu để cho nhà kho nằm ở vành đai bên ngoài và nằm trong tay cảnh sát địa phương có phải là quyết định đúng đắn hay không, vì mái nhà đó nằm trong tầm bắn của sân khấu buổi mít tinh.
Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas, với thẩm quyền bao trùm Sở Mật vụ, cho biết hồi đầu tuần rằng một cuộc đánh giá độc lập về âm mưu ám sát từ bên ngoài chính phủ sẽ sớm bắt đầu. Ông gọi cuộc tấn công là một thất bại về mặt an ninh.
Các đoạn video phân tích hiện trường vụ tấn công của các phương tiện truyền thông Mỹ cho thấy những người bên ngoài khu vực mít tinh và gần nhà kho, hét to với cảnh sát rằng có một tay súng trên mái nhà gần một phút rưỡi trước khi phát súng nổ.
Bà Cheatle nói với ABC News rằng chỉ có “một khoảng thời gian rất ngắn” kể từ khi những báo cáo đó đến khi tay súng nhã đạn.
“Tôi chưa có tất cả thông tin chi tiết, nhưng đó là một khoảng thời gian rất ngắn,” bà nói. “Việc tìm kiếm người đó, tìm ra họ, xác định họ và cuối cùng vô hiệu hóa họ diễn ra trong một khoảng thời gian rất ngắn và điều đó làm cho việc đó trở nên rất khó khăn.”
Không có chuyện từ chức
Bà Cheatle, người được Tổng thống Joe Biden bổ nhiệm vào năm 2022, cho biết bà chịu trách nhiệm an ninh tại sự kiện.
“Tôi chịu trách nhiệm về việc đó,” bà nói. “Tôi là giám đốc Sở Mật vụ.”
Nhưng bà nói rằng bà không có ý định từ chức.
Cơ quan Mật vụ cho biết trước khi ông Trump lên sân khấu, các quan chức địa phương có tìm kiếm một người đàn ông “đáng ngờ” đã bị dân chúng báo động và rằng Sở Mật vụ đã được thông báo về cuộc săn lùng đó. Tuy nhiên, không rõ cuộc truy tìm đó sớm hơn bao nhiêu hay khi nào cơ quan được thông báo về việc đó.
Sau cuộc phỏng vấn của bà Cheatle, Sở Mật vụ hôm 16/7 bày tỏ sự ủng hộ đối với các đối tác thực thi pháp luật địa phương trong việc cung cấp an ninh tại cuộc tập họp dù công nhận thất bại trong việc ngăn chặn cuộc tấn công.
Cơ quan Mật vụ cho biết trong một tuyên bố: “Chúng tôi vô cùng biết ơn các nhân viên đã lao vào nguy hiểm để xác định vị trí của tay súng và tất cả các đối tác địa phương của chúng tôi vì sự cam kết kiên định của họ”. “Bất cứ tin tức nào cho rằng Sở Mật vụ đổ lỗi cho cơ quan thực thi luật pháp địa phương về sự kiện ngày thứ Bảy đơn giản là không có thật.”
Ông Mayorkas cho biết cuộc điều tra vụ ám sát sẽ xem xét các hành động của Sở Mật vụ và các cơ quan thực thi pháp luật khác “trước, trong và sau vụ nổ súng để xác định các hành động khắc phục tức thời và lâu dài cần thiết nhằm đảm bảo rằng nhiệm vụ bảo vệ các nhà lãnh đạo quốc gia không thể thất bại, được đáp ứng một cách hiệu quả nhất.”
Ông Trump không bị thương nặng trong vụ tấn công nhưng có thể dễ dàng bị giết. Ông đã đeo băng trên tai phải tại Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa ở Milwaukee, Wisconsin, trong tuần này, nơi các đảng viên Đảng Cộng hòa của ông đã chính thức chỉ định ông là ứng cử viên tổng thống của đảng cho cuộc bầu cử tháng 11.