Trích đoạn hồi ký do cố lãnh đạo đối lập Nga Alexei Navalny viết cho thấy ông tin rằng mình sẽ chết trong tù.
Tạp chí New Yorker đã xuất bản các trích đoạn này hôm 12/10 để chuẩn bị cho việc phát hành cuốn hồi ký "Patriot" của ông vào ngày 22/10.
Ông Navalny là kẻ thù mãnh liệt và nổi tiếng nhất của Tổng thống Vladimir Putin và ông đã không ngừng vận động chống lại nạn tham nhũng trong chính quyền ở Nga. Ông đã chết trong một nhà tù xa xôi ở Bắc Cực vào tháng 2 khi đang thụ án 19 năm tù vì một số tội danh, bao gồm cả điều hành một nhóm cực đoan, mà ông cho là có động cơ chính trị.
Ông Navalny đã bị bỏ tù sau khi trở về vào năm 2021 từ Đức, nơi ông đang hồi phục sau vụ đầu độc bằng chất độc thần kinh mà ông cáo buộc do Điện Kremlin thực hiện, và đã bị tuyên 3 án tù kể từ đó. Các quan chức Nga đã kịch liệt phủ nhận sự liên quan đến cả vụ đầu độc và cái chết của ông.
Người sáng lập nhà xuất bản Alfred A. Knopf công bố cuốn hồi ký "Patriot" vào tháng 4, và gọi đó là "bức thư cuối cùng gửi thế giới" của cố chính trị gia này.
Theo ông Knopf, ông Navalny bắt đầu viết cuốn sách trong khi hồi phục sau vụ đầu độc và tiếp tục viết ở Nga, cả trong và ngoài tù.
Khi kể chi tiết về các chiến lược đối phó của mình trong thời gian bị giam giữ, ông Navalny cho biết ông sẽ "tưởng tượng, một cách thực tế nhất có thể, điều tồi tệ nhất có thể xảy ra. Và sau đó (...) chấp nhận nó."
Đối với ông, điều này là chết trong tù.
"Tôi sẽ dành phần đời còn lại của mình trong tù và chết ở đây," ông viết vào ngày 22/3/2022.
"Sẽ không có ai để (tôi) nói lời tạm biệt ... Tất cả các ngày kỷ niệm sẽ được tổ chức mà không có tôi. Tôi sẽ không bao giờ được gặp các cháu nội của mình."
Mặc dù ông Navalny đã chấp nhận số phận này, hồi ký của ông truyền tải lập trường kiên quyết chống lại nạn tham nhũng của các quan chức ở Nga.
"Cách tiếp cận của tôi đối với tình hình này chắc chắn không phải là thụ động chiêm nghiệm. Tôi đang cố gắng làm mọi thứ có thể từ đây để chấm dứt chủ nghĩa độc tài (hoặc khiêm tốn hơn là góp phần chấm dứt nó)", ông viết, cũng vào ngày 22/3/2022.
Trong một đoạn trích được công bố, được viết vào ngày 17/1/2024, một tháng trước khi qua đời, ông Navalny đã trả lời câu hỏi của những người bạn tù và cai ngục: "Tại sao anh lại quay trở lại?"
"Tôi không muốn từ bỏ đất nước hoặc phản bội đất nước. Nếu bản án của anh có ý nghĩa gì đó thì anh phải sẵn sàng đứng lên vì chúng và hy sinh nếu cần thiết", ông viết.
Ngoài việc khắc họa sự cô lập và những thách thức trong thời gian bị giam cầm, hồi ký của ông Navalny còn đáng chú ý vì sự hài hước của nó. Nhà bất đồng chính kiến quá cố kể lại một vụ cá cược với luật sư của mình về thời hạn của bản án tù mới: "Olga ước tính từ 11 đến 15 năm. Vadim đã khiến mọi người ngạc nhiên khi dự đoán chính xác là 12 năm 6 tháng. Tôi đoán 7 đến 8 năm và là người chiến thắng".
Ông cũng kinh ngạc trước sự vô lý khi bị bắt ngồi "hàng giờ trên một chiếc ghế gỗ dưới bức chân dung Putin" như một "hành động kỷ luật".
Người vợ góa của ông Navalny, Yulia Navalnaya, cho biết trong một tuyên bố được nhà xuất bản đưa ra vào tháng 4 rằng cuốn sách không chỉ là minh chứng "cho cuộc đời của Alexei, mà còn cho cam kết không lay chuyển của anh ấy trong cuộc chiến chống lại chế độ độc tài". Bà Navalnya nói thêm rằng việc chia sẻ câu chuyện của ông Navalny sẽ "truyền cảm hứng cho những người khác đấu tranh cho điều đúng đắn và không bao giờ đánh mất tầm nhìn về những giá trị thực sự quan trọng".
Bà cũng cho biết cuốn hồi ký đã được dịch sang 11 ngôn ngữ và "chắc chắn" sẽ được xuất bản bằng tiếng Nga.