Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian hôm thứ Sáu (17/1) đã ký một hiệp ước đối tác chiến lược kéo dài 20 năm liên quan đến hợp tác quốc phòng chặt chẽ hơn, có khả năng khiến phương Tây lo lắng.
Ông Pezeshkian, trong chuyến thăm Điện Kremlin đầu tiên kể từ khi đắc cử tổng thống vào tháng 7 năm ngoái, đã ca ngợi việc ký kết này là một chương mới quan trọng trong quan hệ giữa hai nước, trong khi ông Putin cho biết Moscow và Tehran có nhiều quan điểm giống nhau về các vấn đề quốc tế.
“(Hiệp ước) này tạo ra các điều kiện tốt hơn cho hợp tác song phương trong mọi lĩnh vực”, ông Putin nói, nhấn mạnh vào lợi ích của quan hệ kinh tế và thương mại, mà ông cho biết chủ yếu được thực hiện bằng đồng tiền của hai nước.
“Chúng ta cần ít thủ tục hành chính hơn và hành động cụ thể hơn. Bất kỳ khó khăn nào do người khác tạo ra, chúng ta sẽ có thể vượt qua và tiến về phía trước”, ông Putin nói thêm, ám chỉ đến các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với cả hai nước.
Ông Putin cho biết Nga thường xuyên thông báo cho Iran về những gì đang diễn ra trong cuộc xung đột ở Ukraine và họ đã tham vấn chặt chẽ về các sự kiện ở Trung Đông và khu vực Nam Kavkaz.
Nga và Iran là đồng minh quân sự chính của Tổng thống Syria Bashar al-Assad, người đã chạy trốn đến Moscow sau khi bị lật đổ vào tháng trước. Phương Tây cũng cáo buộc Iran cung cấp tên lửa và máy bay không người lái cho các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine. Moscow và Tehran nói mối quan hệ ngày càng chặt chẽ của họ không nhằm vào các quốc gia khác.
Ông Putin cho biết công việc xây dựng đường ống dẫn khí đốt tiềm năng để vận chuyển khí đốt của Nga đến Iran đang tiến triển bất chấp những khó khăn, và rằng bất chấp sự chậm trễ trong việc xây dựng các lò phản ứng hạt nhân mới cho Iran, Moscow vẫn sẵn sàng tiếp nhận thêm nhiều dự án hạt nhân.
Ông Pezeshkian, theo lời dịch ông nói trên truyền hình nhà nước Nga, cho rằng hiệp ước này sẽ tạo ra những cơ hội tốt và cho thấy Moscow và Iran không cần phải nghe theo ý kiến của những người mà ông gọi là “các quốc gia bên kia đại dương”.
“Các thỏa thuận mà chúng ta đạt được ngày hôm nay là một động lực khác khi nói đến việc tạo ra một thế giới đa cực”, ông nói.
HỢP TÁC CHẶT CHẼ
Moscow đã vun đắp mối quan hệ chặt chẽ hơn với Iran và các quốc gia khác thù địch với Hoa Kỳ, chẳng hạn như Triều Tiên, kể từ khi bắt đầu chiến tranh Ukraine, và đã có các hiệp ước chiến lược với Bình Nhưỡng và đồng minh thân cận Belarus, cũng như một thỏa thuận hợp tác với Trung Quốc.
Chi tiết ngay lập tức về thỏa thuận Nga-Iran kéo dài 20 năm vẫn chưa có nhưng dự kiến sẽ không bao gồm điều khoản phòng thủ chung như đã ký kết với Minsk và Bình Nhưỡng. Tuy nhiên, phương Tây vẫn có thể lo ngại vì họ coi cả hai nước là những thế lực xấu trên trường quốc tế.
Không nhà lãnh đạo nào đề cập đến hợp tác quốc phòng trong cuộc họp báo tại Điện Kremlin, nhưng các quan chức của cả hai nước trước đó nói rằng một phần của hiệp ước tập trung vào quốc phòng.
Nga đã sử dụng rộng rãi máy bay không người lái của Iran trong cuộc chiến ở Ukraine và Hoa Kỳ đã cáo buộc Tehran vào tháng 9 về việc chuyển giao tên lửa đạn đạo tầm gần cho Nga để sử dụng chống lại Ukraine.
Tehran phủ nhận việc cung cấp máy bay không người lái hoặc tên lửa. Điện Kremlin đã từ chối xác nhận rằng họ đã nhận được tên lửa của Iran, nhưng thừa nhận rằng hợp tác của họ với Iran bao gồm “những lĩnh vực nhạy cảm nhất”.
Nga đã cung cấp cho Iran hệ thống tên lửa phòng không S-300 trong quá khứ và có những thông tin trên truyền thông Iran về khả năng quan tâm đến việc mua các hệ thống tiên tiến hơn như S-400 và mua máy bay chiến đấu tiên tiến của Nga.
Chuyến thăm Moscow của ông Pezeshkian diễn ra vào thời điểm ảnh hưởng của Iran trên khắp Trung Đông đang suy yếu sau sự sụp đổ của ông Assad ở Syria và Israel tấn công các nhóm Hezbollah do Iran hậu thuẫn ở Lebanon và Hamas ở Dải Gaza.
Số phận của hai cơ sở quân sự lớn của Nga tại Syria vẫn chưa chắc chắn kể từ khi ông Assad bị lật đổ.
Diễn đàn