Giới hữu trách Việt Nam đã cho một người Mỹ gốc Việt bị tòa án ở thành phố Hồ Chí Minh kết tội khủng bố hồi tuần trước, bà Nguyễn Thương Cúc, được trở về Mỹ. Hành động này diễn ra chỉ vài ngày trước khi tổng thống Bush đến thăm Việt Nam để dự hội nghị thượng đỉnh APEC.
Các viên chức của tòa đại sứ Mỹ ở Hà Nội đã xác nhận là bà Nguyễn Thương Cúc, còn có tên là Cúc Foshee, đã đáp một chuyến bay vào ngày thứ hai ở phi trường Tân Sơn nhất để rời khỏi Việt Nam sau khi một tòa án ra lệnh cho nhà chức trách trục xuất bà ngay lập tức, khoảng một tháng trước khi mãn án tù.
Các giới chức Việt Nam nêu lên tình trạng sức khỏe yếu kém của bà Cúc và nói rằng họ để cho bà Cúc được trở về Mỹ ngay vì lý do nhân đạo.
Việc này diễn ra trong lúc Việt Nam chuẩn bị đón tiếp tổng thống Hoa kỳ, George W Bush, cùng với các nhà lãnh đạo khác trên thế giới đến dự hội nghị thượng đỉnh APEC.
Về việc này, phát ngôn viên bộ ngoại giao Việt Nam, ông Lê Dũng đã đưa ra tuyên bố như sau:
Tôi nghĩ rằng điều này tốt cho bà Cúc và cho mối quan hệ giữa Việt Nam với Hoa Kỳ vì phía Hoa kỳ có quan tâm đến vụ án này.
Trước đây, các giới chức Hoa kỳ đã nhiều lần thảo luận với giới hữu trách Việt Nam về vấn đề liên quan tới bà Nguyễn Thương Cúc và hai người Mỹ gốc Việt khác bị tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh tuyên án tù hôm thứ 6 vừa qua. Sau phiên xử kéo dài một ngày, tòa án cho rằng 3 bị cáo có quốc tịch Mỹ này cùng với 4 bị cáo người Việt can tội âm mưu cướp sóng đài phát thanh nhà nước để đưa ra lời kêu gọi, hô hào dân chúng nổi dậy lật đổ chính phủ Cộng sản ở Hà Nội.
Tòa án tuyên án 15 tháng tù cho nhóm người này về tội khủng bố, nhưng thời gian bị tạm giam được tính là thời gian thọ án. Những người này bị bắt hồi tháng 9 năm ngoái, và như vậy, họ sẽ được thả ra khỏi tù vào tháng 12 năm nay.
Vụ án của bà Cúc đã trở thành một chướng ngại trong việc cải thiện quan hệ mậu dịch giữa Việt Nam và Hoa kỳ vì một vị thượng nghị sĩ đại diện tiểu bang Florida, nơi bà Cúc định cư, đã quyết định ngăn không cho Thượng viện đưa ra biểu quyết dự luật dành cho Việt Nam qui chế quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn, tức PNTR.
Hoa Kỳ hiện nay là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam, là nước vừa được chính thức kết nạp vào Tổ chức Thương mại Thế giới hồi đầu tháng này.
Các nhà phân tích cho rằng Hà Nội không muốn bất cứ vấn đề nào gây cản trở những nỗ lực của họ nhằm trở thành một thành viên có tinh thần trách nhiệm của hệ thống thương mại toàn cầu. Ông William Case, một chuyên gia về Á châu của Đại học Thành phố Hồng kông, nói rằng vụ án của bà Cúc đã mang lại cho chính phủ Việt Nam một cơ hội tốt để chứng tỏ quyết tâm của mình:
Việt Nam đang ra sức xây dựng một hình ảnh tự do hơn, một hình ảnh tương xứng hơn với việc đứng ra tổ chức hội nghị APEC và gia nhập WTO. Họ đang tìm cách thu hút thêm đầu tư nước ngoài. Họ muốn chủ động hòa nhập vào nền kinh tế toàn cầu và vì thế, họ muốn đưa ra một tín hiệu thích hợp về mặt chính trị.
Theo tố cáo của giới hữu trách Việt Nam, bà Cúc có liên hệ với một tổ chức chống Cộng có bản doanh ở Mỹ mà họ xem là một tổ chức khủng bố.
Hôm thứ hai, các giới chức chính phủ Hoa kỳ cho biết: họ cảm thấy hài lòng trước việc bà Cúc được về xum họp với gia đình ở Mỹ, và họ đang cố gắng để giúp đỡ cho những công dân Mỹ còn bị giam giữ ở Việt Nam.
