Chủ tịch nước Việt Nam hôm 20/5 đề nghị Quốc hội phê chuẩn Hiệp định Thương mại tự do với khối Liên minh châu Âu (EVFTA) mà Hà Nội coi là “toàn diện, chất lượng cao” dù nó đã vấp phải phản đối từ các nhà lập pháp châu Âu và giới ủng hộ nhân quyền quốc tế.
Theo báo điện tử Chính phủ, tờ trình của Chủ tịch nước về việc đề nghị Quốc hội phê chuẩn hiệp định EVFTA được Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh đưa ra tại Quốc hội hôm 20/5.
Tờ trình của Chủ tịch nước cho biết EVFTA là một hiệp định “toàn diện, chất lượng cao và đảm bảo cân bằng về lợi ích cho Việt Nam và EU, đồng thời phù hợp với các quy định của Tổ chức thương mại Thế giới (WTO) cũng như đã lưu ý đến chênh lệch về trình độ phát triển giữa hai bên.”
EVFTA được kỳ vọng sẽ giảm thuế đối với 99% hàng hóa được giao dịch với Liên minh châu Âu, thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam sau Mỹ, trong khi giúp thúc đẩy GDP và xuất khẩu của Việt Nam tăng lần lượt 2,4% và 12% trong thập kỷ tới cũng như giúp hàng trăm nghìn người thoát khỏi cảnh đói nghèo, theo nhận định của Ngân hàng Thế giới hôm 19/5.
Tuy nhiên bên cạnh những thuận lợi, tờ trình của Chủ tịch nước trước Quốc hội hôm 20/5 cho rằng hiệp định thương mại với EU sẽ “mang lại một số thách thức nhất định” đối với Việt Nam bao gồm sức ép cạnh tranh, quy định và quy tắc chặt chẽ về thủ tục đầu tư, cũng như cam kết về lao động.
Theo Ngân hàng Thế giới, đây là thời điểm hoàn hảo để Việt Nam khởi xướng cải cách sâu hơn và khắc phục các lỗ hổng pháp lý cũng như các vấn đề thực thi để thu được toàn bộ lợi ích của thỏa thuận.
Việt Nam mất 9 năm để đàm phán với khối EU về hiệp định thương mại, trong đó Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh gọi thử thách này là “vượt vũ môn” vì phải đối mặt với 28 quốc gia thành viên châu Âu “với trình độ kinh tế, khung khổ luật pháp rất phát triển.”
Việc ký kết và phê chuẩn hiệp định thương mại giữa Việt Nam và EU đã vấp phải nhiều phản đối từ chính các thành viên của nghị viện châu Âu cũng như giới nhân quyền và xã hội dân sự. Họ kêu gọi EU thúc ép Việt Nam cải thiện hồ sơ nhân quyền “yếu kém” trước khi đồng ý ký kết và phê chuẩn.
Tuy nhiên, bất chấp những cảnh báo này, Nghị viện châu Âu thông qua EVFTA hôm 12/2 với 401 phiếu thuận và 190 phiếu chống. Giờ đây chỉ cần Quốc hội Việt Nam phệ chuẩn là hiệp định sẽ được thực thi.
Theo người đứng đầu Bộ Công thương, EVFTA dự kiến sẽ có hiệu lực vào tháng 7 này.
Giám Đốc Ban Đông Á của Tổ chức Human Rights Watch John Sifton từng nói rằng: “EU đã bỏ lỡ một cơ hội quan trọng khi phê chuẩn hiệp định thương mại với Việt Nam mà không kèm theo các biện pháp chế tài yêu cầu các cam kết về cải cách nhân quyền.”
Việt Nam là quốc gia thứ hai ở Đông Nam Á, sau Singapore, được EU ký kết hiệp định thương mại tự do, nhưng là quốc gia đang phát triển đầu tiên trong khu vực có FTA với khối liên minh này.
