Tân chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ, dân biểu Paul Ryan tuyên bố phe Cộng Hòa, hiện đang nắm quyền kiểm soát cả hai viện Quốc hội, đã tỏ ra quá rụt rè về chính sách, và ông hứa sẽ đưa ra một nghị trình thay thế táo bạo trong việc giải quyết các vấn đề của đất nước. Là người được đa số áp đảo các đại biểu quốc hội bầu lên tuần trước, ông Ryan cũng nói với khán giả truyền hình hôm chủ nhật rằng không thể tranh luận việc cải cách vấn đề di trú một cách toàn diện khi nào Tổng thống Barack Obama còn tại chức. Thông tín viên VOA Victor Beattie tại Washington ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.
Ông Ryan, 45 tuổi, là vị chủ tịch trẻ nhất được bầu lên từ hơn 100 năm nay. Ông tuyên bố việc ông đắc cử tiêu biểu cho một ngày mới và hứa sẽ cắt đứt với quá khứ bằng cách đề ra 4 mục tiêu.
“Thứ nhất, buộc quốc hội phải làm việc trở lại theo đúng mục tiêu, như các vị lập quốc đã định, khai mở tiến trình. Thứ hai, tôi nghĩ điều rất quan trọng là phải tìm ra quan điểm chung nơi nào có thể được để thúc đẩy các quyền lợi quốc gia và làm theo một cách không gây phương hại đến nguyên tắc. Thứ ba, chúng ta phải là một đảng đối lập hữu hiệu hơn. Chúng ta không thích phương hướng quốc gia đang đi tới. Chúng ta không thích phương hướng mà tổng thống đang đưa đất nước này đi tới. Vì thế, chúng ta phải là một đảng đối lập có hiểu quả nhưng, quan trọng nhất là thứ tư, tôi nghĩ rằng điều đó có nghĩa là chúng ta phải là đảng đưa ra các đề xuất. Nếu chúng ta không thích những gì đang diễn ra, thì chúng ta có nghĩa vụ đối với dân chúng quốc gia này, đối với cử tri của chúng ta, phải đưa ra một nghị trình táo bạo, cụ thể và rõ ràng, và một viễn kiến về cách thức chúng ta sẽ tiến hành mọi việc khác đi.”
Ông Ryan nói nhiều người Mỹ bị bỏ lại phía sau về mặt kinh tế, với khoảng 46 triệu người sống trong cảnh nghèo khó, và ông mô tả chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ là ‘một tai họa.’ Nhưng một vấn đề mà ông sẽ không để tiếp diễn là dự luật cải cách di trú toàn diện, chừng nào Tổng thống Obama còn tại chức bởi vì ông Ryan nói tổng thống đã tỏ ra không đáng tin cậy về vấn đề này:
“Tổng thống đã tìm cách qua mặt Quốc hội bằng một sắc lệnh hành pháp nhằm viết lại luật lệ một cách đơn phương. Tổng thống không viết ra luật lệ, mà là Quốc hội. Vì thế, vâng, tôi không tin là chúng ta nên, và sẽ không đưa vấn đề di trú ra với một vị tổng thống ta không thể tin cậy được về vấn đề này. Nếu chúng ta tin, và đồng thuận, về những sự việc như thực thi an ninh biên giới và nội địa, thì cũng được thôi.”
Cách đây 1 năm, ông Obama đã công bố một lệnh hành pháp dành cho hàng triệu người đã ở Hoa Kỳ một cách bất hợp pháp ít nhất 5 năm và là cha mẹ của các công dân hay cư dân hợp pháo của Hoa Kỳ được cấp giấy phép làm việc trong 3 năm. Lệnh này cũng dành đặc ân cho những người đến Hoa Kỳ lúc còn vị thanh niên trước năm 2010. Nhưng việc thực thi toàn bộ lệnh này đã bị một tòa án liên bang chận lại và đang chờ được xét lại.
Ông Ryan tin rằng Quốc hội phải đưa ra các đề nghị về cải cách thuế và bảo hiểm y tế, về các cách thức để giải quyết các nguyên do cội rễ của tình trạng nghèo khó và thúc đẩy nền kinh tế đi tới. Được hỏi liệu ông có công khai hóa văn bản của hiệp ước Hợp tác Thương mại xuyên Thái Bình Dương bí mật TPP, ông Ryan đáp:
“Dự luật về Quyền Thúc đẩy Thương mại (TPA), mà tôi là đồng tác giả, đòi hỏi rằng hiệp ước thương mại này phải được công khai với toàn thể dân chúng Mỹ, để họ có thể nhìn thấy nó. Khi được đưa đến Quốc hội, văn bản phải được đưa ra công khai trong ít nhất 60 ngày hay hơn nữa. Vì thế, bộ luật mà chúng tôi viết ra đòi hỏi cả nước phải đọc từng chi tiết của thỏa thuận.”
Là người đứng hàng thứ nhì để lên kế nhiệm tổng thống sau phó tổng thống, ông Ryan tuyên bố ông được bầu lên để thống nhất phe Cộng hòa và ông dự định sẽ tiến hành bằng cách lãnh đạo Hạ viện để đi đến đồng thuận, thay vì áp đặt sự đồng thuận.
Nhà lập pháp đại diện tiểu bang Wisconin cho rằng phe Cộng hòa tranh chấp về các chiến thuật bởi vì họ không có một viễn kiến thay thế. Theo ông, nếu phe Cộng Hòa đắc cử vào Tòa Bạch Ốc và duy trì thế đa số tại Quốc hội vào năm 2016, thì họ sẽ có thể chứng tỏ cho công chúng cách thức họ sẽ sửa sai các vấn đề cấp bách của đất nước.
