Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 6/8 nói rằng ông “rất thích các lãnh đạo” Việt Nam vì “họ rất tốt với chúng ta” dù hồi năm ngoái ông gọi Việt Nam là một kẻ “lạm dụng thương mại tồi tệ nhất.”
Phát biểu tại Nhà máy chế tạo máy giặt của Tập đoàn Whirlpool ở bang Ohio hôm 6/8, ông Trump nhắc đến việc các đối thủ cạnh tranh của công ty Mỹ chuyển dây chuyền sản xuất của họ đến Việt Nam và Thái Lan.
Năm ngoái, ông Trump cáo buộc Việt Nam là “kẻ lạm dụng thương mại tồi tệ nhất” hơn cả Trung Quốc giữa lúc cuộc chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc tăng cao. Nhà lãnh đạo Hoa Kỳ cho rằng Việt Nam lúc đó đang lợi dụng thương chiến để thúc đẩy xuất khẩu sang Mỹ.
Kể từ đó, chính phủ Việt Nam có nhiều nỗ lực trong việc giảm thiểu thặng dư thương mại với Mỹ – ước tính hơn 40 tỷ USD – bằng cách nhập khẩu nhiều mặt hàng của Mỹ hơn.
Trong hai chuyến thăm Việt Nam vào cuối năm 2017 và đầu năm 2019, ông Trump đều nhắc tới vấn đề thương mại giữa hai nước. Các chuyến thăm này mang tới cho các doanh nghiệp Mỹ những thoả thuận mua hàng trị giá hàng chục tỷ USD ký với các đối tác Việt Nam. Hơn 20 tỷ USD hợp đồng được ký kết trong chuyến thăm của vị tổng thống Mỹ hồi tháng 2 năm ngoái tới Hà Nội để dự cuộc gặp thượng đỉnh với lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong Un.
Chính phủ Việt Nam cũng “quyết tâm và hành động quyết liệt” hơn trong việc chống gian lận xuất xứ hàng hoá và gian lận thương mại, một động thái được Tổng thống Trump hoan nghênh.
“Thái Lan và Việt Nam, hai nơi mà tôi rất thích các lãnh đạo,” ông Trump nói trong bài phát biểu tại Ohio, được đăng toàn văn trên trang web của Nhà Trắng. “Họ rất tốt với chúng ta.”
Ông Trump không đưa ra chi tiết vì sao ông thích các lãnh đạo Việt Nam và Thái Lan cũng như “họ” tốt với Mỹ như thế nào trong bài phát biểu dài khoảng 1 tiếng đồng hồ ở nhà máy của Whirlpool, trong đó ông đề cập đến việc các đối thủ cạnh tranh nước ngoài của tập đoàn này, như Samsung và LG, “chuyển nhà máy của họ để ngăn chặn một sân chơi bình đẳng, và để tránh trách nhiệm pháp lý, chuyển sản xuất sang Thái Lan và Việt Nam.”
Tháng 6/2019, trước khi chỉ trích gay gắt Việt Nam về thương mại, ông gọi Việt Nam là đối tác thương mại “thứ dữ” khi đưa ra những lời bình luận dường như là khen ngợi rằng “họ đàm phán rất tốt. Họ làm ăn kinh doanh rất tốt.”
“Họ có lợi dụng Hoa Kỳ không?” ông Trump nói hôm 6/8 khi tới thăm nhà máy Whirlpool. “Không nhiều lắm nữa đâu.”
Chuyến thăm và phát biểu tại Ohio là một phần trong chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Trump, trong đó ông tập trung vào các chính sách mang việc làm trở lại nước Mỹ và giảm thiểu thặng dư thương mại với nhiều quốc gia trên thế giới có quan hệ thương mại với Hoa Kỳ.
Nhà máy của Whirlpool là biểu tượng của những hy vọng về sản xuất trong nước mà ông Trump đưa ra kể từ khi chiến dịch tranh cử tổng thống lần đầu tiên năm 2016. Trong bài phát biểu tại Ohio, ông Trump hứa hẹn rằng 9 nhà máy của tập đoàn Whirlpool trên toàn Hoa Kỳ “sẽ nhanh chóng lớn mạnh như chưa từng thấy.”
