Việt Nam có ý định trở thành quốc gia Đông Nam Á đầu tiên cung cấp mạng 5G mà không dùng các thiết bị của Huawei, tập đoàn công nghệ hàng đầu của Trung Quốc đang bị Mỹ hạn chế giao dịch vì những lo ngại về an ninh.
Giám đốc điều hành của Viettel Lê Đăng Dũng nói với Bloomberg rằng Tập đoàn Viettel, hiện là nhà mạng di động lớn nhất của Việt Nam do Bộ Quốc phòng sở hữu, sẽ triển khai thiết bị của Ericsson tại Hà Nội và công nghệ của Nokia ở thành phố Hồ Chí Minh. Theo ông Dũng, tập đoàn này sẽ dùng bộ vi xử lý 5G của Qualcomm và một công ty khác của Mỹ, thay vì dùng công nghệ của Huawei.
“Lúc này, chúng tôi sẽ không hợp tác với Huawei,” ông Dũng nói trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg tại trụ sở chính của Viettel ở Hà Nội. Người đứng đầu Viettel nói rằng hiện nay hợp tác với Huawei là hơi nhạy cảm khi có những thông tin rằng không an toàn khi sử dụng các thiết bị của Huawei.
Với tất cả những thông tin như vậy, theo ông Dũng, quan điểm của Viettel là tập đoàn này nên dùng những thiết bị an toàn hơn. “Do đó chúng tôi chọn Nokia và Ericsson từ châu Âu,” CEO của Viettel nói với Bloomberg.
Các nhà mạng nhỏ hơn của Việt Nam dường như cũng tránh xa Huawei. Bloomberg trích dẫn truyền thông trong nước cho biết MobiFone hiện đang sử dụng thiết bị của Samsung trong khi Công ty Dịch vụ Viễn thông Việt Nam, tức Vinaphone, đã hợp tác với Nokia để triển khai mạng 5G.
Ông Dũng tin rằng Huawei hiện đang gặp khó khăn ở Việt Nam vì những công ty khác, cùng với Viettel hiện có khoảng 60 triệu người dùng trong số 96 triệu dân ở Việt Nam, cũng đều không dùng thiết bị của tập đoàn công nghệ Trung Quốc này.
Huawei, có trụ sở ở Thâm Quyến, giải quyết các mối nghi ngại đó bằng cách chỉ ra rằng các chính phủ và các khách hàng ở 170 quốc gia trên toàn thế giới đang dùng sản phẩm của họ và nó không gặp phải bất kỳ nguy cơ an ninh mạng nào so với công nghệ viễn thông của bất cứ nhà cung cấp nào khác. Các chế tài của Mỹ đối với Huawei sẽ khiến cho doanh thu từ việc kinh doanh các thiết bị người tiêu dùng của tập đoàn công nghệ Trung Quốc này thiệt hại khoảng 10 tỷ USD.
Lý do địa chính trị?
Theo Bloomberg, Việt Nam đang âm thầm đứng về phía Mỹ, trong đó chính quyền của Tổng thống Trump cấm Huawei mua công nghệ Mỹ vì các lý do an ninh quốc gia. Quyết định không dùng công nghệ Huawei của Viettel làm cho Việt Nam tách ra khỏi nhóm các quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Philppines, Thái Lan và Malaysia – những nước này sẵn sàng triển khai công nghệ của công ty Trung Quốc.
Tuy nhiên, người đứng đầu Viettel, ông Dũng, khẳng định với Bloomberg rằng quyết định của Viettel không sử dụng Huawei cho các mạng 5G của họ là một quyết định mang tính kỹ thuật chứ không liên quan gì tới các lý do về mặt địa chính trị.
“Chúng tôi quyết định không dùng Huawei, không phải vì lệnh cấm của Mỹ đối với Huawei – chúng tôi chỉ đưa ra quyết định của mình thôi,” ông Dũng nói. “Nhiều nước khác, trong đó có Mỹ, đã có bằng chứng cho thấy Huawei không an toàn cho an ninh của mạng lưới quốc gia. Do đó chúng tôi cần phải thận trọng hơn.”
Trước đây chính phủ Việt Nam đã có những nghi ngờ về công nghệ của quốc gia láng giềng Trung Quốc.
Năm 2016, các quan chức chính phủ đã tuyên bố xem xét lại việc sử dụng công nghệ Trung Quốc sau các vụ tấn công mạng vào hai sân bay lớn ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, trong đó họ cáo buộc một nhóm hacker Trung Quốc đã thực hiện các vụ tấn công đó.
Quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc cũng đang xuống mức thấp nhất trong nhiều năm qua khi các tàu hải cảnh của 2 nước đụng độ gần Bãi Tư Chính trong nhiều tuần gần đây. Một vụ việc tương tự cũng đã xảy ra năm 2014, làm bùng ra các cuộc biểu tình trong và ngoài nước phản đối hành động của Bắc Kinh trên Biển Đông.
“Việt Nam không thể tin tưởng Trung Quốc,” Lê Hồng Hiệp, thành viên Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore, nói với Bloomberg. “(Việt Nam) không thể đặt cơ sở hạ tầng trọng yếu của mình vào rủi ro chỉ vì (Huawei) mời chào cái gì đó rẻ hơn những công ty khác.”
Việt Nam còn một lý do khác để tránh công nghệ của Huawei: đó là mong muốn của họ trong việc tăng cường các mối quan hệ an ninh và kinh tế với Mỹ, Giáo sư Carl Thayer của Đại học New South Wales ở Úc, nói với Bloomberg. Theo chuyên gia về các vấn đề Việt Nam, việc dùng mạng 5G của Huawei có thể làm cho Mỹ do dự trong việc chia sẻ một số thông tin tình báo với Việt Nam.
“Mỹ đang gây áp lực lên mọi quốc gia để không dính líu vào Huawei,” theo GS Thayer.
