Các lãnh đạo cao nhất của Việt Nam hôm 21/1 gửi lời chúc mừng tới tân tổng thống Mỹ sau khi Donald Trump nhậm chức trở lại Nhà Trắng và bày tỏ niềm tin rằng mối quan hệ giữa Hà Nội và Washington sẽ tiếp tục phát triển “vững chắc” dưới thời ông Trump, người đã dọa đánh thuế lên hàng hóa Việt Nam trong nhiệm kỳ 1.
Ông Trump tuyên thệ nhậm chức hôm 20/1 để trở thành người kế nhiệm Joe Biden lãnh đạo Nhà Trắng trong nhiệm kỳ thứ 2 không liên tiếp của mình. Ông Biden là người nâng cấp mối quan hệ với Việt Nam lên tầm cao nhất, đưa Washington trở thành đối tác chiến lược toàn diện với Hà Nội.
Thông tin từ Bộ Ngoại giao Việt Nam được truyền thông trong nước trích dẫn cho biết Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường và Thủ tướng Phạm Minh Chính hôm 21/1 đã gửi thư chung chúc mừng nhân dịp ông Trump chính thức trở thành tổng thống thứ 47 của Mỹ.
Thư chúc mừng, được Tuổi Trẻ và VietNamNet trích dẫn, nói rằng 3 nhà lãnh đạo trong ‘tứ trụ’ của Hà Nội khẳng định Việt Nam “coi Mỹ là đối tác có tầm quan trọng chiến lược.”
Việt Nam và Mỹ kỷ niệm một năm thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện vào tháng 9 vừa qua và kể từ chuyến thăm Hà Nội của ông Biden vào tháng 9/2023 để nâng tầm đối tác, hai quốc gia cựu thù đã mở rộng hợp tác chiến lược trong nhiều lĩnh vực từ kinh tế đến quốc phòng.
Mỹ tiếp tục là đối tác thương mại quan trọng và là thị trường xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam trong khi hợp tác quốc phòng giữa Washington và Hà Nội được làm sâu sắc thêm trong hơn một năm qua.
Theo Tuổi Trẻ, các lãnh đạo Việt Nam nói trong bức thư rằng trên cơ sở những tiến triển trong quan hệ hợp tác giữa hai nước thời gian qua, họ “tin tưởng với sự lãnh đạo và ủng hộ của ông Donald Trump, quan hệ Việt Nam-Mỹ sẽ tiếp tục phát triển vững chắc trên cơ sở nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền và thể chế chính trị của nhau, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững ở khu vực và trên thế giới.”
Ông Lâm, ông Cường và ông Chính bày tỏ trong bức thư chung về sự tin tưởng của họ vào mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước đặc biệt trong năm nay khi Việt Nam và Mỹ kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 2 năm quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, theo VnExpress.
Cùng ngày 21/1, theo ghi nhận của các báo, Phó Chủ tịch nước Việt Nam Võ Thị Ánh Xuân đã gửi thư chức mừng tới Phó Tổng thống Mỹ JD Vance.
Không rõ vì sao Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn không có vai trò gì trong việc gửi lời chúc mừng tới chính quyền mới ở Mỹ.
Ngay sau khi ông Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi tháng 11, ông Lâm, ông Cường và ông Chính cũng đã gửi điện chúc mừng tới tổng thống đắc cử Mỹ.
Sau đó vài ngày, ông Lâm có cuộc điện đàm với ông Trump để trao đổi về quan hệ song phương giữa hai nước. Trong cuộc điện đàm này, ông Trump nói rằng ông “coi trọng quan hệ với Việt Nam và hợp tác kinh tế giữa hai nước.” Ông nhắc lại với ông Lâm về hai chuyến đi tới Việt Nam trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông, từ 2017-2021.
Ông Trump đến Đà Nẵng tham dự Thượng đỉnh APEC và bay tới Hà Nội để thực hiện chuyến thăm cấp nhà nước vào tháng 11/2017. Gần 2 năm sau đó, ông trở lại Hà Nội để gặp nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un khi Việt Nam đóng vai trò là nước chủ nhà cho cuộc gặp Thượng đỉnh Trump-Kim vào tháng 2/2019.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc của Việt Nam lúc đó đã trở thành nhà lãnh đạo Đông Nam Á đầu tiên được ông Trump mời đến Nhà Trắng. Mối quan hệ Mỹ-Việt khá tốt đẹp trong những năm đầu nhiệm kỳ 1 của ông Trump cho đến khi ông gọi Việt Nam là “kẻ lạm dụng thương mại tồi tệ nhất” vì thặng dư thương mại cao với Mỹ cũng như đưa Hà Nội vào danh sách các quốc gia thao túng tiền tệ của Mỹ.
Bỏ qua xung đột thương mại?
XEM THÊM: Dự án của Trump Organization ở Hưng Yên có giúp Việt Nam tránh thuế Mỹ?Mặc dù Việt Nam được cho là đã hưởng lợi lớn từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung mà ông Trump phát động vào năm 2018, các chuyên gia về kinh tế và tài chính cho rằng Việt Nam giờ đây là “mục tiêu” của ông Trump khi ông trở lại Nhà Trắng. Theo Wall Street Journal, đội ngũ quan chức của ông Trump trong chính quyền mới đang phát đi tín hiệu rằng họ sẽ bịt chặt những kẽ hở như việc các hãng chế tạo Trung Quốc sản xuất ở Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ nhằm tránh thuế nhập khẩu.
Theo đánh giá của cơ quan xếp hạng tín nhiệm Fitch hồi tháng 10, Việt Nam nằm trong số 3 nước – gồm cả Trung Quốc và Hàn Quốc – sẽ bị ảnh hưởng đặc biệt về tăng trưởng kinh tế trong một nhiệm kỳ tổng thống thứ 2 của ông Trump. Fitch kỳ vọng rằng GDP thực tế của Việt Nam vào năm 2028 có thể giảm hơn 1% nếu chủ nghĩa bảo hộ thương mại của Mỹ tăng mạnh dưới thời Trump.
Tuy nhiên, theo đánh giá của nhà nghiên cứu Derek Grossman thuộc RAND Corporation, có trụ sở ở Califnornia, việc thảo luận tích cực về quan hệ kinh tế trong cuộc điện đàm giữa ông Trump và ông Lâm hôm 11/11 cho thấy chính quyền Trump thứ 2 có thể bỏ qua các xung đột thương mại vì lợi ích duy trì sự hợp tác của Hà Nội để đối trọng với Trung Quốc.
Phát biểu trong lễ tuyên thệ nhậm chức hôm 20/1, ông Trump nói “kỷ nguyên vàng của nước Mỹ bắt đầu" ngay khi ông trở lại Nhà Trắng lần này và ông nhắc tới việc không để cho các nước đối thủ, như Trung Quốc, gây tổn hại cho Hoa Kỳ.
Ngay sau khi ông Trump nhậm chức, chính phủ Việt Nam đăng tải những hình ảnh Chủ tịch VietJet Air Nguyễn Thị Phương Thảo gặp gỡ ông Trump tại Mar-a-Largo, dinh thự riêng của ông ở Florida, cùng vị tỷ phú Mỹ Elon Musk trong chuyến thăm mới diễn ra trong tháng này. Những hình ảnh này trước đó đã được lan truyền trên mạng xã hội nhưng không được công bố chính thức trên truyền thông do nhà nước Việt Nam quản lý.
Đăng tải trên trang Facebook chính thức của Chính phủ với tựa đề “Chân trời hợp tác mới Việt Nam-Hoa Kỳ từ chuyến bay đầu tiên của VietJet” cho biết bà Thảo “đã có dịp gặp gỡ và trao đổi với Tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ, ông Donald Trump, cùng nhiều đối tác chiến lược quốc tế, thúc đẩy các thỏa thuận hợp tác có giá trị hàng tỷ USD.”
Người đứng đầu hãng hàng không giá rẻ của Việt Nam cùng phái đoàn của VietJet Air đã tham gia sự kiện “Thượng đỉnh những người bạn Việt Nam" từ 9-11 tháng này. Hãng hàng không của nữ tỷ phú Việt Nam đang đàm phán với SpaceX của tỷ phú Musk cho một hợp tác về công nghệ internet trên máy bay. Hồi năm 2017, bà Thảo đã có thương vụ lớn với hãng sản xuất máy bay Boeing của Mỹ khi ông Trump thăm Việt Nam.
Bản thân gia đình ông Trump cũng đang có thương vụ kinh doanh tại Việt Nam khi Trump Organization đang hợp tác với Tập đoàn Kinh Bắc để xây sân golf và khu nghi dưỡng trị giá 1,5 tỷ USD tại Hưng Yên, quê nhà của ông Lâm.
Các nhà quan sát nói với VOA rằng dự án này có thể không tác động tới đường lối chính sách của chính quyền Trump trong 4 năm tới nhưng có thể khiến ông Trump “phải suy nghĩ hai lần” trước khi đưa ra quyết định liên quan đến Việt Nam. Họ cũng cho rằng để tránh được bất kỳ nguy cơ áp thuế nào của ông Trump, Việt Nam cần giảm thiểu thặng dư thương mại với Mỹ và xóa bỏ hình ảnh Việt Nam là “trạm trung chuyển” cho hàng hóa Trung Quốc.