Khi Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên thệ nhậm chức vào ngày thứ Hai 20/1 bên trong Điện Capitol Rotunda đông đúc, ông sẽ được bao quanh bởi một Washington rất khác so với tám năm trước.
Khi xưa, khi ông Trump có bài phát biểu về “cuộc tàn sát ở Mỹ” trên sân khấu nhậm chức trong mưa, nhiều đảng viên Cộng hòa trong quốc hội đã âm thầm chuẩn bị phản đối những yếu tố cực đoan nhất trong chương trình nghị sự của ông và điều tra lý lịch của ông.
Ngày nay, họ gần như nhất trí ủng hộ ông. Các nhà lãnh đạo thế giới và các Tổng giám đốc doanh nghiệp từng phản đối ông Trump dự kiến tham dự buổi lễ, chuẩn bị sẵn sàng đối mặt với cái lạnh khắc nghiệt để công khai thể hiện sự ủng hộ của họ trước khi các sự kiện được chuyển vào bên trong.
Washington cũng rất khác so với bốn năm trước, khi sân khấu được xây dựng cho lễ nhậm chức của đảng viên Dân chủ Joe Biden phải được sửa chữa vội vàng sau cuộc nổi loạn của những người ủng hộ ông Trump chỉ hai tuần trước đó. Những kẻ bạo loạn đã phá nát giàn giáo để sử dụng làm vũ khí chống lại cảnh sát đã cố gắng ngăn họ đột nhập vào Điện Capitol và ngăn chặn việc chứng nhận chiến thắng ông của Biden.
Rotunda cũng chật cứng người khi những kẻ bạo loạn xông vào sau khi phá cửa chính. Họ bám vào các bức tượng, gọi tên các nhà lập pháp và chiến đấu với cảnh sát đang cố gắng đẩy họ ra khỏi tòa nhà.
Ông Trump từ chối tham dự lễ nhậm chức của ông Biden và nhiều đảng viên Cộng hòa nghĩ rằng sự nghiệp chính trị của ông đã kết thúc. Nhưng ông đã trở lại mạnh mẽ hơn bao giờ hết — và mang Washington theo cùng.
“Đây là chiến thắng của đảng theo nghĩa là có một Đảng Cộng hòa dân túy mới”, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Kevin Cramer của North Dakota nói. “Không còn nghi ngờ gì nữa, mức độ nhiệt tình cao hơn nhiều so với tám năm trước”.
Lễ nhậm chức lần thứ hai của ông Trump cũng khác vì nó được tổ chức trong nhà, một sự thay đổi vào phút chót vì thời tiết giá lạnh và nhiều gió. Bục phát biểu ở Mặt tiền phía Tây của Điện Capitol, được xây dựng trong nhiều tháng, không được sử dụng và trống trải khi ông tuyên thệ bên trong.
Lễ nhậm chức của ông Biden vào năm 2020 cũng không bình thường, được tổ chức mà không có đám đông bình thường vì đại dịch COVID-19. Khách mời trên bục phát biểu được giãn cách thay vì chen chúc.
Ông Cramer nói ông đã tham dự, nhưng nhiều nhà lập pháp khác thì không, và ông cho biết cảm giác “kỳ lạ” nhưng cũng thân mật hơn khi có ít người hơn. “Tôi nhớ máy nhắc chữ lớn, màn hình TV khổng lồ mà Joe Biden đang đọc, và có bao nhiêu người ngoài kia lắng nghe”, ông nói.
Ông có bao giờ nghĩ ông Trump, người hầu như bị Washington chính thức xa lánh sau vụ tấn công ngày 6 tháng 1, sẽ quay lại Điện Capitol để tuyên thệ nhậm chức không?
“Đó là một khả năng rõ ràng luôn tồn tại”, ông Cramer nói.
Thượng nghị sĩ Mike Rounds của South Dakota cho biết mặc dù ông Trump là một ẩn số vào năm 2017, nhưng giờ đây, đảng Cộng hòa Washington đã hiểu cách ông hoạt động.
“Họ biết ông ấy sẽ đưa ra tuyên bố và sẽ thăm dò tình hình”, ông Rounds nói. “Nhưng họ cũng biết rằng khi mọi chuyện đã xong xuôi, ông ấy sẽ tham khảo ý kiến và sau đó sẽ đưa ra quyết định”.
Bất chấp sự ủng hộ rộng rãi và quyền lực thống nhất tại Washington, nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của Trump vẫn phải đối mặt với những trở ngại — bao gồm đa số sít sao tại Hạ viện và quan điểm khác nhau trong đảng khi ông và các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa để mắt đến các dự luật lớn nhằm cắt giảm thuế, bảo vệ biên giới, trục xuất di dân và thúc đẩy sản xuất năng lượng.
Một cuộc khảo sát đầu tháng 12 đã cho thấy giới hạn của ông Trump sau khi Quốc hội bác bỏ nỗ lực của ông nhằm tăng giới hạn nợ vào luật chi tiêu cuối năm.
Đối với đảng Dân chủ, thời điểm này rất căng thẳng.
“Tôi nghĩ rằng lần này càng rõ ràng hơn rằng những thách thức mà chúng ta phải đối mặt và sự chia rẽ của quốc gia chúng ta, rằng nó đã ăn sâu”, ông Andy Kim, một thượng nghị sĩ mới của đảng Dân chủ đến từ New Jersey, nói. “Đây không chỉ là về một người trong Phòng Bầu dục. Đây không chỉ là về ông Trump. Nó không chỉ là về ông Biden.”
Ông Kim cho biết ông đã cân nhắc luật có thể giành được sự ủng hộ của lưỡng đảng và giúp mọi người đoàn kết lại — có thể là đầu tư vào giáo dục công dân hoặc chương trình dịch vụ quốc gia khi đất nước chuẩn bị kỷ niệm 250 năm thành lập.
Thượng nghị sĩ Angus King, một người độc lập đến từ Maine, cho biết ông thấy sự khác biệt trong những người được đề cử vào Nội các của ông Trump, nhiều người trong số họ mà ông tin rằng được chọn vì họ trung thành với ông. Nội các của ông cách đây tám năm là “những người được kính trọng và có trình độ cao”.
Ông King đã tham dự lễ nhậm chức đầu tiên của ông Trump và cho biết ký ức sống động nhất của ông là khi nghe ông thốt ra những từ “tàn sát ở Mỹ”.
Trái ngược với những bài phát biểu nhậm chức đầy hy vọng trong quá khứ, ông Trump khi đó đã nói rằng “một thực tế khác tồn tại” đối với nhiều người Mỹ mắc kẹt trong cảnh nghèo đói, đối với những cộng đồng mất nhà máy, đối với những ngôi trường khiến “những học sinh trẻ trung và xinh đẹp của chúng ta bị tước mất kiến thức” và “tội phạm, băng đảng và ma túy đã cướp đi quá nhiều sinh mạng và cướp đi rất nhiều tiềm năng chưa được khai thác của đất nước chúng ta”.
“Cuộc tàn sát ở Mỹ này sẽ dừng lại ngay tại đây và ngay bây giờ,” ông Trump nói trong bài phát biểu của mình. Ông đã lặp lại những chủ đề đó trong suốt tám năm qua.
“Đó là một khoảnh khắc rất đau đớn,” ông King nói.
Diễn đàn